Dünyanın en büyük tekstil üreticilerinden Türkiye, tekstil faaliyetlerinin çevresel etkisini azaltmaya yönelik yeni düzenlemeleri devreye alıyor. Bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, ‘Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Uygulamaları Genelgesi’ni yayımladı. 81 ilin Valiliklerine gönderilen genelge ile tekstil sektörü faaliyetlerinin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, hava ve su kirliliğinin önlenmesi, su ve enerji tüketiminin azaltılmasına yönelik olarak temiz üretim teknolojilerinin uygulanması hedefleniyor. Ayrıca bu genelgeyle birlikte, tekstil sektöründe üretimde kullanılan yer altı sularının tüketimi de kontrol altına alınacak.
Türkiye tekstil sektöründe emisyon azaltımı için ilk defa sınır değer belirledi
Bakanlıktan yapılan açıklamada, yayımlanan genelgeyle ilk olarak tekstil tesislerinden kaynaklı enerji tüketimi ve hava emisyonlarının azaltılması amacıyla Türkiye’de tekstil üretiminin yapıldığı illerde yoğun şikayete neden olan tekstil fabrikalarının bacalarından atmosfere salınan yağ buharının azaltılması amaçlanıyor.
Aynı zamanda bu genelgeyle uçucu organik bileşik ve toz emisyonlarının sektör özelinde azaltımı konusunda ilk defa sınır değer belirlendi. Bu değere uyulmasının, üretim başına enerji tüketiminin azaltılması ve raporlanmasının, toz emisyonlarının azaltımının sağlanması için uygun arıtım sistemlerinin uygulanmasının ve uygun bilgi teknolojileri kullanılarak emisyonların çevrim içi izlenmesinin zorunlu hale getirildiği belirtildi.
Ayrıca tekstil atık sularından kaynaklanan renk giderimi ve arıtılmış atık suların yeniden kullanımı için tekstil işletmelerinde boya banyo atık sularında renk giderimi yapılarak tuzlu suyun kumaş boyama ve yıkamada yeniden kullanılmasını sağlayan teknikler zorunlu hale getirildi. Su ve enerji tasarrufu sağlamak amacıyla atık suların arıtıldıktan sonra mümkün olan alanlarda yeniden kullanımının sağlanmasının, soğutma sularının ve kirletici yükü düşük olan atık suların mümkün olduğunca ayrı toplanması ve yeniden kullanılmasının da zorunlu tutulduğu kaydedildi.
Açıklamada, tekstil atık sularından kaynaklanan iletkenlik probleminin çözümü için de iletkenliği kaynağında azaltmak için su yumuşatma sistemlerinde kullanılan tuzlu su çözeltisinin içerdiği iyonların uygun bir teknoloji ile uzaklaştırılması da genelgeyle zorunlu hale getirildi.
Tekstil sektöründe üretimde kullanılan yer altı sularının tüketimi kontrol altına alınacak
Öte yandan su tüketiminin yoğun olduğu tekstil sektöründe, su tüketiminin azaltımı ve bilinçsiz yer altı suyu tüketimini engellemek açısından işletmede tüketilen su miktarının ölçülmesi, izlenmesi ve debisi cihazlar ve otomatik kapatma vanalarıyla kontrol altına alınacak.
Yine su kaynaklarının kıt olduğu bölgelerde Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içerisinde faaliyet gösteren tesislerin proses suyu ihtiyaçlarının OSB’den temin edilmesi ve OSB’ye ait atık su arıtma tesisi çıkış sularının yeniden kullanımının geri kazanılması sağlanacak.
Genelgede kurulu kapasitesi 10 ton/gün ve üzerinde olan tekstil tesislerinde 15 Ocak 2024, 5 ton/gün-10 ton/gün arasında olan tekstil tesislerinde 15 Ocak 2025, 5 ton/gün altında olan tekstil tesislerinde 15 Ocak 2026 tarihine kadar söz konusu tekniklerin uygulanacağı duyuruldu. İlin hava kalitesi ve su kaynaklarının durumu esas alınarak Mahalli Çevre Kurulu kararı ile bu tarihlerin öne çekilmesi ve daha düşük sınır değerleri belirlenebilmesi esnekliği de genelgede yer aldı.
