Tekstil ve hazırgiyim sektörünün coronavirüs salgını nedeniyle yaşadığı ihracat kaybı sıklıkla gündeme geliyor. Peki halı sektöründe durum nasıl? Sektörün ihracat rakamları neleri gösteriyor? Hangi pazarlarda artış, nerelerde düşüşler yaşandı? İTKİB Halı Sektör Şubesi tarafından hazırlanan aylık ihracat raporu bize detaylı bilgiler veriyor. Rakamlar bize nisan ayında yaşanan şok dip seviyesinden sonra mayıs ayında, eksi seviyelerde kalmakla birlikte iyi bir toparlanmanın elde edildiğini gösteriyor. Türk halı ihracatı pandemi şokunu hızla atlatıyor.
2020 Ocak – Mayıs döneminde Türk halı ihracatı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %18,3 düşüşle 851 milyon dolar elde etti. Aynı dönemde Türkiye’nin toplam ihracatı ise %19,7 azalışla 56,5 milyar dolara geriledi. Yılın ilk beş ayında halı ihracatının sanayi ürünleri ihracatındaki payı da %2,3’ten %2,5’e yükseldi. Sadece mayıs ayı ele alındığında halı sektörünün ihracatında %50,2 oranında kayıp yaşandı ve 117,3 milyon dolar değer elde edilebildi. Bu rakam geçen yılın aynı ayına göre ciddi bir düşüş olmakla birlikte, salgının tüm etkisini hissettirdiği nisan ayındaki dip seviyeye (76 milyon dolar) göre açık bir toparlanmayı da gösteriyor.
El halısı ihracatı ciddi kayıp yaşadı
Türkiye’nin halı ihracatında üç temel ürün grubu bulunuyor; el halısı, makine halısı ve tüfte halı ihracatı. 2020 Ocak – Mayıs döneminde el halı ihracatı %30,5 azalarak 14,4 milyon dolara geriledi. Mayıs ayı bazında ise bu ihracat %89,8 azalışla 970 bin dolar değerinde gerçekleşti.
Yılın ilk beş ayındaki makine halısındaki ihracat ise %15,9 kayıp yaşadı ve 731,6 milyon dolar değer elde etti. Sadece mayıs ayındaki ihracatı ise %46,3 düşüşle 104 milyon dolar oldu. Mayıs ayındaki makine halısı ihracatı %46,3 düşüşle 104 milyon dolar olarak kaydedildi.
Son yıllarda pazarı hızla genişleyen tüfte halıdaki ihracat kaybı, 2020 Ocak – Mayıs döneminde %25,4 ile sınırlı kaldı ve 105,5 milyon dolar gelir elde edildi. Tüfte halı ihracatı mayıs ayı bazında %65,7 oranında azalışla 12,3 milyon dolar seviyesinde seyretti.
Amerika ülkelerine halı ihracatı %6,6 arttı
Türkiye’nin halı ihracatındaki en önemli pazarları olarak Amerika ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri ve AB ülkeleri öne çıkıyor. 2020 yılının Ocak-Mayıs dönemindeki halı ihracatının %33,7’sini kendisine çekerek en büyük pazar konumuna gelen Amerika ülkelerine ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %6,6 artarak 287,2 milyon dolara ulaştı. Mayıs ayı bazındaki ihracat ise %14,6 düşüşle 53,7 milyon dolar oldu.
Halı ihracatındaki en büyük ikinci pazarımız %27,5 payla Ortadoğu ülkeleri olarak sıralanıyor. Bu pazara yılın ilk beş ayındaki ihracatımız %29,3 oranında azalarak 234,6 milyon dolar değer elde etti. Ortadoğu pazarında mayıs ayındaki halı ihracatımız ise 21,9 milyon dolar olarak kaydedildi.
Halı ihracatımızda %16,4 paya sahip olan AB ülkeleri en büyük üçüncü pazar olarak görülüyor. Ocak – Mayıs 2020 döneminde AB ülkelerine yapılan halı ihracatı %31,2 azalarak yaklaşık 139,8 milyon dolar değer elde etti. Sadece mayıs ayında bu pazara halı ihracatı %50 düşüş yaşayarak 21,5 milyon dolar değerine geriledi.
ABD ve Suudi Arabistan’a halı ihracatımız arttı
Ülkeler bazında bakıldığında ise halı ihracatındaki en büyük pazarlarımız; ABD, Suudi Arabistan, Almanya, Libya ve Mısır olarak sıralanıyor. Bu ülkeleri sırasıyla İngiltere, Irak, B.A.E., Kuveyt ve İsrail izliyor.
Halı ihracatımızın %32,1’ini çeken ABD en büyük halı pazarımız oldu. Bu pazara yapılan ihracat 2020 Ocak – Mayıs döneminde %8,6 artışla 273,1 milyon dolar olarak kaydedildi. İkinci büyük halı pazarımız konumundaki Suudi Arabistan’a halı ihracatımız %15,4 oranında artış göstererek 131,3 milyon dolara çıktı. Üçüncü sıradaki Almanya’ya ihracatımız ise %18,2 azalarak 40,8 milyon dolara indi.
Ürün grupları bazında; el halısı ihracatında en önemli ülke pazarı ABD oldu. 2020 yılının ilk beş ayında ABD’ne yapılan el halısı ihracatı %41,3 azalışla 3,89 milyon dolar oldu. Makine halısı ihracatında da en büyük pazarımız ABD oldu. Bu dönemde ABD’ne gerçekleşen makine halısı ihracatı %14 artışla 259,8 milyon dolara çıktı. Tüfte halı ihracatında ise en büyük pazarımız olarak İngiltere öne çıktı. İngiltere’ye yapılan ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre %45,1 azalarak 16 milyon dolar seviyesinde seyretti.