Atıkların ortadan kaldırılması için çalışan topluluklar, yerel liderler, uzmanlar ve değişim aktörlerinden oluşan Avrupa ağı, Sıfır Atık Avrupa’nın son makalesi, tekstil endüstrisinin uygulamalarını hemen reform etmesi gerektiğini, aksi takdirde sürdürülemez ve zararlı bir iş modeline dönüşme riskiyle karşı karşıya kalacağını öne sürüyor. “Tekstilde Sıfır Atık Vizyonu – Bölüm 2: Döngüsel ve toksik olmayan malzeme akışları” başlıklı belge, AB’deki tekstil döngüselliğinin mevcut durumunu değerlendiriyor ve bir dizi politika müdahalesi öneriyor.
Makalenin ortak yazarı, Sıfır Atık Avrupa Atık ve Kaynaklar Politikası Sorumlusu Theresa Mörsen, tekstil sektöründe döngüsellik durumunun oldukça zayıf olduğunu ve sektördeki yeniden kullanım ve geri dönüşüme yönelik son projeksiyonların ümit verici olmaktan çok uzak olduğunu belirterek, sektördeki genel büyümenin döngüsel faaliyetlerde kaydedilen her türlü ilerlemeyi geçersiz kılacağını belirtti.
Döngüsel bir tekstil endüstrisi için tehlikeli kimyasallara ve mikroplastiklere karşı önlem alınmalı
Makale, her ikisi de önemli miktarda kirliliğe neden olan ve toksik olmayan döngüsel bir ekonomiye ulaşmanın önünde engel olan tehlikeli kimyasalların aşamalı olarak ortadan kaldırılması ve mikroplastiklerin salınımıyla mücadele edilmesinin acil ihtiyacını vurguluyor. Tüketiciler tekstillerde bulunan PFAS ve ağır metaller gibi tehlikeli kimyasallara cilt teması, soluma veya malzemelerden çıkan tozun kasıtsız yutulması yoluyla maruz kalabilirler. En sorunlu kimyasalların, en savunmasız olan ve sağlık açısından daha olumsuz etkilerle karşılaşabilecek çocuklar ve hamile kadınların kullandığı tekstillerde bulunabileceği vurgulanıyor.
Makale katılımcısı ve Sıfır Atık Avrupa’nın Toksik Olmayan Döngüsel Ekonomi Politikası Sorumlusu Dorota Napierska yaptığı açıklamada; “Diğer ürünlerden farklı olarak, hayatımızın her anında tekstillerle temas etmekten kaçınamayız. Bu nedenle bu ürünlerin güvenliği hayati öneme sahip. Giysilerimizde zararlı kimyasalların bulunması yalnızca halk sağlığını tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda geri dönüşümü daha da zorlaştırarak döngüsel sisteme geçişi baltalıyor” dedi.
Geri dönüşüm de ancak üreticiler yüksek kaliteli ve dayanıklı ürünler sunup yerel yeniden kullanıma ve ileri dönüşüme öncelik verdikten sonra çok önemli bir rol oynuyor. Makale, tekstil geri dönüşümünün sadece niş bir faaliyet değil aynı zamanda sektörün temel taşı olduğu vizyonun ana hatlarını çiziyor. Belirtilen en iyi uygulamalarda ‘aşağı geri dönüşümün’ tavsiye edilmemesi, yüksek kaliteli elyafların geri dönüştürülebilmesini sağlamak için önceden mevcut altyapıda önemli iyileştirmelerin yapılması gerektiği anlamına geliyor.
