Taha Grup bünyesinde 1994 yılında kurulan Özen Mensucat, bugün örme kumaşların boya ve terbiyesi alanında uzmanlaşmış bir şirket olarak başta Türk tekstil endüstrisi olmak üzere, Avrupa ve Amerika’nın önde gelen şirketlerine hizmet sağlıyor. Uzun yıllardır sürdürdüğü Ar-Ge çalışmalarıyla çevresel etkisini azaltmaya yönelik çalışmalarını sürdüren şirket, günümüzde 40 bin m2 kapalı alanda, 450 çalışanı ile başta LC Waikiki olmak üzere birçok uluslararası markaya ayda 1.500 ton pamuk, polyester, poliamid, viskon, keten, kenevir, modal, yün, kaşmir, ipek ve bunların karışımı ipliklerden elde edilen örgü kumaşlar üretiyor. Özen Mensucat Yüksek Tekstil Mühendisi, Doğal Boyalardan Sor. Ar-Ge Mühendisi Eray Akkuş ile şirketin sürdürülebilirlik faaliyetlerini ve doğal boyama prosesinin ayrıntılarını konuştuk.
Özen Mensucat iklim krizi ile mücadeleyi uzun yıllardır sürdürüyor
Özen Mensucat’ın iklim krizi ile mücadelesinin uzun yıllardır devam ettiğini söyleyen Eray Akkuş, sürdürülebilirlik yaklaşımlarını BM’nin sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve ILO standartları doğrultusunda sürekli güncellediklerini ve geliştirdiklerini belirtti. Bu konuda çalışanlarını da bilinçlendirdiklerini ve üretim sırasında daha az kaynak ve ham madde tüketimine yöneldiklerini aktaran Akkuş; “Dijital dönüşüm çalışmaları uygulayarak yaptığımız işi daha verimli hale getiriyoruz. Tüm aydınlatmalarımızda led kullanıyoruz. Isı kaybı yaşanabilecek tüm hatlarımız yalıtılmış durumda. Son bir yılda işletmemizde ortaya çıkan 89 bin kg kağıt, 53 bin kg plastik, 29 bin kg metal atığın tamamını geri dönüşüm tesislerine göndererek ekonomiye geri kazandırdık. Özen Mensucat’ta yapılan proses geliştirme çalışmaları ile 2013 yılından bu yana su tüketimi %24, buhar tüketimi %36, elektrik tüketimi %12 azaltılmıştır” diye konuştu.
“Higg Index puanına göre alanımızdaki en iyi puana sahibiz”
Özen Mensucat, tedarik zincirinin her aşamasında çevresel ve sosyal sürdürülebilirliği değerlendirmek için oluşturulan bir öz değerlendirme standardı olan Higg Index’e düzenli bildirimde bulunuyor. 2021 yılında denetleyici tarafından doğrulanan Higg Index puanına göre şirketin alanındaki en iyi puana sahip olduğunu söyleyen Eray Akkuş; “Ayrıca su tüketimini azaltan süreçler ve teknolojilerle üretilen ürünler için verilen bir Inditex Group onayı olan Care For Water onayını, mükemmel seviyenin %8 daha altında kalarak Türkiye’de en iyi performans gösteren firma olarak aldık. Higg Index puanımızı ve Care For Water onayımızı tüm müşterilerimiz ilgili yerlerden görebilmektedir” dedi.
“2020 yılında karbon emisyonumuzu %10,3 azalttık”
2019 yılından beri toplam karbon emisyonlarını ölçmeye başladıklarını aktaran Eray Akkuş, bu kapsamda süreçlerde yaptıkları iyileştirmelerle 2020 yılında, bir önceki yıla göre kg kumaş başına karbon emisyonunu %10,3 azalttıklarını belirtti. Akkuş net-sıfır hedeflerini ise kısa, orta ve uzun vadede aksiyon planlarını güncelledikten sonra açıklayacaklarını dile getirdi.
Özen Mensucat üretim tesislerinde kullanılan elektrik enerjisinin tamamı I-REC sertifikalı sürdürülebilir enerji kaynaklarından elde ediyor. I-REC sertifikasını 2021 yılı içerisinde aldıklarını söyleyen Akkuş, yenilenebilir enerji kullanımının maliyet anlamında dezavantaj yaratsa da, daha sürdürülebilir üretim hedeflerine büyük katkı sağladığını dile getirdi. Akkuş, ayrıca ISO 50001 Enerji Yönetim Sertifikası almak için çalışmalarının devam ettiğini ifade etti. Bunun yanı sıra Özen Mensucat birlikte çalıştıkları tedarikçilerini iş sağlığı ve güvenliği, su ve enerji tüketimleri, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik konularında her yıl denetlediği bir prosedüre de sahip bulunuyor.
Doğal boyama yöntemi ile atık su miktarı büyük ölçüde azaltılıyor
2015 yılından bu yana doğal boyalar ile renklendirilmiş kumaş üretimi üzerine çalıştıklarını söyleyen Eray Akkuş, bu anlamda uzun araştırmalar ve çalışmalar sonucunda tamamen doğal boyarmaddeler ile renklendirilmiş, sentetik hiçbir kimyasalın kullanılmadığı kumaşlar üretmeyi başardıklarını söyledi. Yöntemin üretim ve Ar-Ge departmanından kişilerin oluşturduğu, boyama konusunda uzmanlaşmış teknik bir ekip tarafından geliştirildiğini aktaran Akkuş sözlerini şöyle sürdürdü:
“Günümüzde Özen Mensucat’ta boyanan bir doğal boyalı kumaşın boyama prosesi sonucu ortaya çıkan atık su yükü oldukça düşüktür. Proseste kimyasal, su ve enerji kullanımında çok önemli tasarruflar elde edilmiştir. Konvansiyonel bir pamuk boyama prosesine göre %50 su, %45 elektrik ve %70 buhar tasarrufu vardır. Kullandığımız doğal boyaları ve bu boyalar ile ürettiğimiz kumaşları dünyada sınırlı sayıda olan doğal boya analiz laboratuvarlarında test ettirmekteyiz. Ayrıca kullandığımız doğal boyalar ‘Natural Dye’ olarak GOTS 6.0 listesinde yer almaktadır. Ancak yine de sadece doğal boyaları ve doğal boyalı kumaşları genel kapsamda sertifikalandıracak ve uluslararası geçerliliği olacak bir sertifikasyon programı bulunmamaktadır.”
“Bitkisel kaynakların tamamen sürdürülebilir olmasına önem veriyoruz”
Özen Mensucat doğal boyama süreçlerinde bitkisel, hayvansal ve mineral/madensel (kil) bazlı olmak üzere birçok farklı doğal boyarmadde arasından sadece bitkisel bazlı olanları kullanmayı tercih ediyor. Ancak bitkisel olup sürdürülebilir olmayan kaynakların da mevcut olduğuna dikkat çeken Eray Akkuş, kullandıkları bitkisel kaynakların tamamen sürdürülebilir olmasına önem verdiklerini belirtti. Akkuş; “Kullandığımız bitkisel kaynaklar başka canlılar için besin değeri taşımıyor, bu kaynakların elde edilmesi için ağaç kesilmiyor. Ayrıca kullandığımız kaynakların hiçbiri doğal boya elde etmek için özel olarak yetiştirilmiyor. Kullandığımız kaynakların çoğu atıklardan, kalan kısmı ise doğada kendiliğinden büyük miktarlarda yetişen bitkilerden oluşuyor” dedi.
“Doğal boyalı kumaşlarımız yurt dışı pazarında oldukça ilgi gördü”
Eray Akkuş, doğal boyalı kumaşların elde edilmesi için kullanılan proseslerin sürdürülebilir olmasının yanı sıra, doğal boyaların oldukça maliyetli ve renk veriminin önemli ölçüde düşük olduğunu belirtti. İç pazarda özellikle bu dezavantajlar nedeniyle doğal boyalı kumaşlara olan ilginin sınırlı kaldığını ifade eden Akkuş, ürünlerinin yurt dışı müşterilerinden ve uluslararası büyük markalardan oldukça ilgi gördüğünü aktardı. Akkuş bu pazarlara doğal boyalı kumaş ihracatlarının her geçen gün artmaya devam ettiğini belirterek, ileriye dönük talebin yüksek oranda artması neticesinde sürdürülebilir doğal boya kaynaklarında bir arz sıkıntısı yaşanabileceğine dikkat çekti. Akkuş tüm dünyadaki doğal boya arz ve talebini sürekli takip ettiklerini ve arz sıkıntısı olabileceğini düşündükleri kaynaklardan gerekli stoklarını önceden yaptıklarını sözlerine ekledi.
