Türkiye’deki beş önemli Monforts denim müşterisinin sürdürülebilirlik konusundaki başarıları Lenzing’in Carved in Blue isimli çalışmasında yer aldı. Dünyanın dört bir yanındaki denim fabrikaları, iklim eylemiyle ilgili BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 13’e yönelik yenilikler yapıyor. ‘SKH 13 Adımları: Türk Denim Fabrikaları İklim Eylemini Nasıl Benimsiyor’ başlıklı makale; Bossa, Çalık Denim, DNM Denim, Kipaş ve Orta Anadolu’nun (Orta) karbon ayak izlerini nasıl azalttığını ayrıntılarıyla ele alıyor.
Monforts denim müşterilerinden Bossa enerji verimliliğini önceliyor
Henüz karbon ayak iziyle ilgili resmi hedefler belirlemeyen Bossa, karbon emisyonlarını azaltmak için çalışmalarını sürdürüyor. Politikaları için bir kılavuz olarak ISO 5001 Enerji Yönetim Sistemini kullanarak enerji verimliliği konusunda adımlar atan denim üreticisi, ayrıca şirketin enerji ihtiyacının %50’sini, çatısında 18.000’den fazla güneş paneli bulunan ve dış enerjiye olan bağımlılığı azaltmak için kojenerasyon (kombine ısı ve güç) sistemine sahip kendi tesisinden karşılıyor. Bunun yanı sıra Bossa, 2021’de yüzde 15 geri dönüştürülmüş elyaf girdisine ulaşma hedefiyle sanayi sonrası atıklarını yeni malzemelere geri dönüştürerek çevresel etkisini azaltıyor.
Çalık Denim buhar üretiminde kömür yerine doğalgaz kullanımına geçti
Çalık Denim’in Dönüşüm Laboratuvarı, Ellen MacArthur Vakfı’nın Jeans Yeniden Tasarım programı gibi sektör iş birlikleri aracılığıyla SKH’lerde (Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri) ilerlemeye öncülük etmek için çalışıyor. Çalık Pazarlama İletişim Sorumlusu Selen Ergül küresel ısınma insanlığın yaşamını etkilerken, BM SKH 13 – İklim Eylemi kapsamındaki faaliyetlerinde karbon salımlarını azaltmak için çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti. Bu konuda karbon emisyon azaltımına doğrudan etki eden 2025 sürdürülebilirlik hedeflerini şu şekilde açıkladı:
“Birim üretim başına karbon emisyonunu 2018 yılına göre yüzde 20 azaltmak; 2020 yılına göre yenilenebilir enerji üretimini yüzde 10 artırmak; ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik alımını yüzde 50’ye çıkarmak. Bu konuda attığımız en değerli adımlardan biri de Temmuz 2021’den itibaren buhar üretiminde kömürü bırakmamız. Artık buhar üretiminde doğalgaz kullanıyoruz. Böylece fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarımızı kademeli olarak azaltacağız.”
DNM Denim atık yönetim stratejisiyle enerji tasarrufu sağlıyor
2020 yılında karbon etkisini bir önceki yıla göre yüzde 10 azaltan DNM Denim, düşük emisyonlu ürünlerin geliştirilmesini destekliyor ve bu amaçla enerji verimliliği stratejisini düşük karbon stratejisiyle entegre ediyor. DNM pazarlama yöneticisi Zuhal Karaçayır karbon ayak izi hesaplama çalışmasının, EN ISO 14064-1:2012 ile uyumlu doğrulamayı içerdiğini belirterek, DNM Denim’in SDG 13 kapsamında yürüttüğü diğer faaliyetlere ilişkin şu açıklamada bulundu:
“DNM Denim, bir yakma tesisini içeren bir atık yönetim stratejisine sahip bulunuyor. 1400 santigrat derecede çalışan bu sistem, tüm tehlikeli atıkları devre dışı bırakırken, buhar üretimi için yüzde 15 doğal gaz tasarrufu sağlıyor ve daha sonra ıslak işlem sırasında yeniden kullanılıyor. Sera gazı emisyonlarını azaltmak için bu işlemler gelişmiş filtreleme sistemleri ile gerçekleştirilmektedir. Sonuç olarak, kimyasal atıkları ortadan kaldırabildik ve enerji tasarrufu sağladık.”
Kipaş 2030 yılında iklim pozitif üretici olmayı hedefliyor
Kipaş, yılda 12,3 milyon kWh enerji sağlayan doğal gaz ve güneş panelleri ile çalışan makinelere yatırım yaparak 2030 yılına kadar iklim pozitif üretici olma yolunda ilerliyor. Üretici ayrıca atık sudaki sodyum hidroksiti (NaOH) nötralize etmek için kömür kazanındaki karbondioksiti kullanarak atık suyundan kaynaklanan karbon emisyonlarını azaltmayı da hedefliyor. Kipaş, 2018 ve 2020 yılları arasında, üretim miktarını 57 milyon metre kumaştan 72 milyon metreye çıkarken, tesisin sera gazı emisyonları yaklaşık 215 milyon kg’dan 111 kg’a düştü.
Orta, eğirme ve dokuma tesislerinde yüzde 100 yenilenebilir enerji kullanıyor
2020 yılında iplik ve dokuma tesislerinde %100 yenilenebilir enerji kullanmaya başlayan Orta, bugün satın aldığı elektriğin %96’sını yenilenebilir enerji kaynaklarından elde ediyor. Ayrıca, yeni geliştirilen her kumaşın potansiyel çevresel etkisini LCA aracılığıyla değerlendiriyor ve verileri ürün etiketlerinde QR kodları aracılığıyla paylaşıyor.
Orta sürdürülebilirlik uzmanı Sebla Önder, 2020 yılında başlattıkları girişimler sayesinde eğirme ve dokuma tesislerinde yüzde 100 yenilenebilir enerji kullanmaya başladıklarını açıkladı. Bugün satın aldıkları elektriğin yüzde 96’sının, toplam elektrik tüketimlerinin yüzde 40’ını oluşturan yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğini belirten Önder; “Bu, yılda yaklaşık 15.000 ton CO2 emisyonu tasarrufu sağlar, bu da 45.000 ağacın yakaladığı karbon emisyonuna eşdeğerdir” dedi.
