Hollanda merkezli Fibersort konsorsiyumu, tüketiciler tarafından elden çıkarılmış tekstil ürünlerinin geri dönüşümünde devrim yaratan ileri teknoloji otomatik ayrıştırma çözümü Fibersort makinesini tekstil sektörüne tanıttı. Uzun bir çalışma süreci sonunda elde edilen bu teknoloji, tekstil atıklarının geri dönüştürülmesinde yeni fırsat kapıları açıyor.
Kullanılmış tekstil dağı gittikçe büyüyor
Modada hızlanan tüketim ve bertaraf uygulamaları, pazara giren tekstil ürünlerinin kullanım sürelerinin sonuna hızlıca ulaşmasına neden oluyor. Sadece Kuzey Batı Avrupa’da, her yıl yaklaşık 4.700 kilo ton tüketim sonrası tekstil atığı ortaya çıkıyor, ki bu küresel tekstil atığı dağının küçük bir kısmını oluşturuyor. Ortalama olarak, bu tekstillerin sadece % 30’u ayrı olarak toplanıyor, geri kalanı evsel atıkların arasında kayboluyor. En iyi senaryoda, bu tekstiller hem yerel hem de uluslararası olarak ikinci el pazarında satılmaktadır. Geri kalan tekstiller ise, ikinci el pazarına uygun olmamaları veya ikinci el giysilerin şu anda karşı karşıya oldukları pazar doygunluğu nedeniyle yeniden giyilemez tekstiller olarak kabul edilir. Bu tekstillerin neredeyse tamamı şu anda bileşenlerine ayrıştırılarak geri dönüştürülmüş, yakılmış veya Çöp toplama alanlarına atılmıştır. Bununla birlikte, toplanan tekstillerin % 24’ü yeni tekstillere geri dönüştürülme potansiyeline sahip olmasına karşın bu yapılmıyor. Bu tekstiller yılda 486 kilo tonu temsil ediyor, bu da 50 Eyfel kulesinin ağırlığına eşdeğerdir.
Otomatik ayrıştırma teknolojileri, endüstrinin şu anda geri dönüşüm, depolama veya yakma dışında başka bir sonu olmayan kullanılamaz tekstillerin, tekstilden tekstil ürünlerine geri dönüşümü için değerli hammaddelere dönüştürmesini sağlayabilir. Bu teknolojilerden biri, elyafları, bileşimlerine ve renklerine göre 45 farklı fraksiyonda sınıflandırabilen Yakın Kızılötesi (NIR) tabanlı bir teknoloji olan Fibersort’tur. Son yıllarda bu teknoloji, ticarileştirmeye hazırlanmak için optimize edildi, test edildi ve onaylandı. Fibersort artık saatte yaklaşık 900 kg tüketici tarafından elden çıkarılmış tekstili ayrıştırabiliyor.
Fibersort kullanılmak üzere pazara hazır
Bu teknolojinin başarısı büyük ölçüde tekstil atıklarını yeni kaynaklara dönüştürmeye yardımcı olan nihai pazarlara bağlıdır. Fibersort proje ortakları Circle Economy, Valvan Baling Systems, ReShare, Procotex, Worn Again Technologies ve Smart Fibersorting endüstri paydaşlarıyla birlikte çalışıyor. Tekstilden tekstile geri dönüşümü sağlayan en önemli faktör olarak bu kurumların amacı, nihai pazarları daha iyi anlamak, ayrıştırılan malzemelerin potansiyelini değerlendirmek ve otomatik ayrıştırma işini teyit etmektir.
Bu faaliyetlerden elde edilen sonuçlara proje yayınları yoluyla ulaşılabiliyor. Fibersort ile ayrıştırılan malzemeler artık diğer kuruluşların tekstilden tekstile geri dönüşüm potansiyellerini test etmeleri için ticari olarak hazır bulunuyor.
Zorluklara karşı inovasyon devam edecek
Otomatik ayrıştırma teknolojilerini ve tüketici tarafından elden çıkarılmış tekstil ürünlerinin geri dönüştürülerek değer zincirine başarıyla entegre etmek için açık fırsatlar bulunuyor. Geçtiğimiz yıllarda, inovasyon endüstrinin bu sektörü boyunca gelişti. Bununla birlikte, bu teknolojilerin finansal ve teknik fizibilite ve ölçeklendirme fırsatları ile ilgili uzun vadeli uygulanmasını sağlamak için bazı zorluklar devam ediyor. Toplayıcılar, ayrıştırıcılar, geri dönüştürücüler, üreticiler, markalar ve politika yapıcılar bu zorlukların üstesinden gelmek için hem fırsatlara hem de sorumluluklara sahiptir. Interreg NWE Fibersort projesi Mart 2020’de bitiş tarihine ulaşsa da, Fibersort konsorsiyumundaki ortaklar bu döngüsel hedef için çalışmaya devam etmeyi ve başkalarını yolculuğa katılmaya teşvik etmeyi umuyor.
Fibersort: bir projenin sonu, yeni bir yolculuğun başlangıcı
Fibersort konsorsiyumu, güncellenmiş Fibersort teknolojisini 12 Mart’ta resmen pazara sundu. Bu projeden elde edilen sonuçlar ve daha fazla bilgi sektör profesyonelleriyle bir web semineri ile paylaşılıyor. Atık toplayıcıların, ayrıştırıcıların, geri dönüştürücülerin, üreticilerin, markaların ve diğer paydaşların deneyimleri buradan izlenebilecek. Online seminer her bir kişinin tekstil döngüsünün kapatılmasına nasıl katkıda bulunabileceğinin altını çiziyor.