Dünyanın en büyük ekonomisi ve siyasal gücü ABD, Donald Trump’ı sürpriz bir şekilde başkan seçerek, avantajları ve dezavantajlarıyla bilinmez bir döneme kapı açtı.
ABD halkı kararını verdi ve Donald Trump’ı 45. başkanları olarak seçti. Trump Ocak 2017’de görevi Barack Obama’dan teslim alacak. Ünlü bir emlakçı, iş adamı ve tv-show yıldızı sıfatlarıyla tanınan Trump seçim kampanyası boyunca oldukça sert, ayrımcı ve ABD içine dönük popülist bir dil kullandı. Uzmanlar Hillary Clinton’un seçilmesi halinde Obama döneminin devamı kabul edilecek bir dönem bekliyordu. Ancak Trump’ın başkan olması ile bütün hesaplar alt üst oldu. Hem ABD’yi hem de dünyayı bilinmez, hatta tahmin edilemeyen bir dönem bekliyor!
Trump’un seçim kampanyası boyunca Obama döneminde imzalanan ve ele alınan birçok uluslararası anlaşmayı tekrar gözden geçireceği yönündeki açıklamaları ile küresel piyasalarda ciddi kaygı yarattı. Asya ve Pasifik ülkeleriyle ekonomik ve ticari ilişkileri güçlendirmeyi hedefleyen Trans Pasifik Ortaklığı (TPP), AB ile işbirliğini geliştirmeyi hedefleyen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması (TTIP) ve ABD- Kanada ve Meksika arasındaki ticari ilişkileri düzenleyen Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) gibi uluslararası ticaret anlaşmaları hedefte bulunuyor.
Amerikan ekonomisini tekrar canlandırmaya odaklanan Trump, yerli üretimin tekrar canlandırılması için ithalatı kolaylaştıran anlaşmaları hedef alıyor. Canlanacak reel ekonomi ile işlerin yoluna gireceğini düşünen Trump hem Latin Amerika hem de Avrupa ile yapılan anlaşmaları gözden geçireceğini, gerekirse iptal edeceğini duyurdu. Peki ABD-Türkiye arasındaki ilişkilerde, özellikle ekonomik ilişkilerde neler olabilir?
Bu konuda net bir politika duyurulmamış olsa da beklentilerde olumlu taraf ağır basmaya başladı. Bunun nedenlerinden biri Obama’nın önem verdiği ve 2013’te ilk görüşmelerine başlanan, ancak imzalamaya süresinin yetmediği ABD-AB Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) anlaşmasıdır. ABD ve AB’yi ticari anlamda tekbir pazar haline getirmeyi hedefleyen olan bu anlaşmaya Trump oldukça soğuk bakıyor. Ayrıca, Türkiye, henüz AB üyesi bir ülke olmadığı için bu pazarın dışında kalacaktı. Gümrük Birliği’ne taraf olan Türkiye AB ile vergisiz ticaret yapıyor, ancak ABD ile böyle bir anlaşmamız bulunmuyor. TTIP gerçekleşseydi ABD Türkiye’ye vergisiz ürün satabilecek, ancak Türkiye ABD’ye vergili bir ticaret gerçekleştirebilecekti. Kısaca yeni bir haksız rekabet ortamı oluşacaktı. Türkiye’yi direkt olumsuz etkileyecek bir anlaşmanın tekrar gözden geçirileceğinin belirtilmesi bile Trump’a olumlu bakışları arttırıyor.
Rakamlarla ABD Ekonomisi ve Türkiye Ticareti
Yaklaşık 19 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) ile ABD dünyanın en büyük ekonomisidir. 2015 yılı rakamları ile ABD 2,5 trilyonluk ithalatla en büyük ithalatçı, 1,5 trilyonluk ihracatla ise Çin’den sonra 2. en büyük ihracatçı ülkedir. Geçtiğimiz yıl ABD’nin ihracatı 2014’e göre %7,1 düşerken, ithalatı da %1,6 oranında geriledi. 2015’te ABD’nin dış ticaret açığı artarak 8,4,1 milyar dolar oldu. ABD’nin toplam dış ticaret hacmi ise 3,813,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 2015’te ABD en fazla Kanada, Meksika, Çin, Japonya ve Birleşik Krallık’tan ihracat gerçekleştirdi. İthalatta ilk 5 ülke olarak; Çin, Kanada, Meksika, Japonya ve Almanya öne çıktı.
Türkiye, ABD’nin ihracatında 9,6 milyar dolar ile 27. sırada, ithalatında ise 8,3 milyar dolar ile 33. sırada yer aldı. ABD’nin toplam ihracatı içerisinde Türkiye’nin payı %0,6 iken, ABD pazarından aldığımız pay sadece %0,4 oldu.
Tekstil ve Hazırgiyim Ticareti Büyüme Potansiyeline Sahip
465 milyar dolarlık toplam dünya hazırgiyim ithalatında ABD, 104 milyar dolarlık büyüklük ile en büyük alıcı konumundadır. ABD’nin en büyük hazırgiyim tedarikçisi 40,440 milyon dolar ile Çin olurken Türkiye 719 milyon dolar ile 22. sırada yer alabildi. ABD’nin tekstil ithalatında yine Çin 3,502 milyon dolar ile en büyük partner olurken Türkiye 399 milyon dolar ile 10. sırada yer aldı.
Yıllar itibariyle temkinli bir büyüme gösteren Türkiye-ABD tekstil ve hazırgiyim ticareti, büyüme potansiyeli dikkat çekiyor. Uzmanlar özellikle ABD’nin Trump’la başlayacak yeni döneminin yeni fırsatlar sunabileceğinin altı çiziyor.