Hazır giyim ihracatçıları, 2023 yılını Türkiye genelinde geçen yıla kıyasla yüzde 9 düşüşle kapatırken, Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB) özelinde de aynı oranda düşüş kaydetti. İhracatta yaşanan düşüşün nedenleri ana ihraç pazarı Avrupa’daki durgunluk, Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı belirsizlik, yurt içinde finansmana erişim sıkıntısı ve işçilik/enerji maliyetlerindeki artışlar olarak belirtildi. EHKİB Başkanı Burak Sertbaş, Başkan Yardımcısı Seray Seyfeli ve Başkan Yardımcısı Çağlar Bağcı, 2023 yılı değerlendirmesi ve 2024 yılı ajandasını, önümüzdeki döneme dair hedeflerini basın toplantısında açıkladı.
EHKİB Başkanı Burak Sertbaş Türkiye geneli hazır giyim sektöründe 2023 yılında 19,2 milyar dolarlık bir ihracat gerçekleştirdiklerini söyleyerek, EHKİB’in 2023 ihracat rakamlarını ise 1 milyar 340 milyon dolar olarak açıkladı. 2023 yılını Türkiye geneli ve EHKİB özelinde geçen yıla kıyasla % 9 düşüşle kapattıklarını dile getiren Sertbaş; “2023 yılı sektörümüz için zor bir yıl oldu. Ana ihraç pazarımız Avrupa’daki durgunluk, Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı belirsizlik, yurt içinde finansmana erişim sıkıntısı, işçilik/enerji maliyetlerindeki artışlar bizi zorladı. Maliyet artışları nedeniyle rakiplerimize göre pahalı kaldığımız için müşteriler gitmeye başladı. Giden müşterinin yerine yenisini bulmak kolay olmuyor. İş verene ödenen asgari ücret desteğinin 1400 TL’ye çıkarılması istihdama ve üretime olumlu katkı sağlar” diye konuştu.
“Kapasite kullanım oranları %84’lerden yüzde %76,4 seviyelerine geriledi”
2023’ten devam eden problemlerle yeni yıla başladıklarını vurgulayan Burak Sertbaş; “Yüksek enflasyonun henüz kontrol altına alınamamış olması, dış talepte bir artış olmaması 2024’ün de kolay bir yıl olmayacağını gösteriyor. İhracatımızın %60’ını yaptığımız ana pazarımız AB’de resesyonun etkisi nedeniyle talep yetersizliği devam ediyor. Talebin düşük kalması üretimi de olumsuz etkiliyor” dedi. Ayrıca kapasite kullanım oranlarının %84’lerden yüzde %76,4 seviyelerine gerilemiş durumda olduğunu sözlerine ekleyen Sertbaş, 2023 yılı ekim ayında iplik, kumaş, hazır giyim ürünlerinin ithalatına getirilen yüzde 10’luk ilave gümrük vergisi kararının hazır giyim ihracatçıları için durumu daha da zorlaştırdığını belirtti. Sertbaş bu zorlukların 2024’ün ilk yarısında da işlerini olumsuz etkileyeceğini tahmin ettiklerini aktardı.
“2024 yılında geçen seneyi yakalamayı çalışacağız”
Sektörde işlerin yolunda gitmesi halinde toparlanmanın yılın son çeyreğinde olmasını beklediklerini söyleyen Burak Sertbaş, Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektör Kurulu olarak yıl sonu ihracat hedeflerini 20 milyar dolar olarak belirlediklerini açıkladı. “Türkiye genelinde ihracatımız %12 azalarak 1,4 milyar dolar, EHKİB ihracatımız ise %2 azalarak 113 milyon dolar olarak gerçekleşti” diyen Sertbaş, 2024 yılında geçen seneyi yakalamayı çalışacaklarını ve bu sene 1 milyar 350 milyon dolar ihracat hedeflediklerini kaydetti.
2024’ün ilk dış pazar faaliyetini Munich Fabric Start the Source fuarına 10 firmayla katılarak gerçekleştirdiklerini ifade eden Sertbaş; “Ana pazarımız Avrupa’da talep hala istediğimiz seviyede değil, ama en büyük pazarlarımızda gerçekleşen uluslararası fuarlara düzenli katılım sağlamamız oldukça önemli” dedi. Sertbaş, ayrıca Kuzey ülkeleri, İngiltere ve hedef pazarları arasında yer alan ABD’ye yönelik yeni yılda projeler geliştirmeyi planladıklarını da sözlerine ekledi.
“Avrupa Türkiye’den stabil bir ekonomi bekliyor”
EHKİB Başkan Yardımcısı Seray Seyfeli pazar kaybının 2024’te devam edeceğini söyleyerek; “Yaklaşık 4 sezon başka ülkelerle çalışan müşteriyi geri döndürmemiz gittikçe zorlaşıyor, her şey iyi gitse bile 2025 yılının sonunda ancak toparlanma başlayabilir. Avrupa ekonomisindeki olumsuzluklar müşteriler de fiyat baskısına sebep oluyor. Üretici olarak artan maliyetler ve azalan gelirler karşında dayanacak çok fazla gücümüz kalmadı” şeklinde konuştu. Avrupalı müşterilerin Türkiye’den stabil bir ekonomi beklediğini, fakat uzun süren ekonomik sıkıntılar karşında kayıpların devam etmesinin kaçınılmaz olduğunu dile getiren Seyfeli, ayrıca Ege Bölgesi olarak tasarım ve sürdürülebilirlikte çok iyi olduklarını belirtti. Seyfeli; “Avrupa standartlarının çok üstünde iş yapan firmalarımız var. Biz katma değerli işler yapmalıyız. Teknik giyime yönelinebilir” diye konuştu.
“Ülkemizin gelişmesi için artık bundan daha düşük bir asgari ücret beklentisi içinde değiliz”
EHKİB Başkan Yardımcısı Çağlar Bağcı, net asgari ücretin geçtiğimiz senelerde 300 dolar civarındayken şu an 550 dolar seviyesinde olduğunu söyleyerek; “Sektörümüzün en büyük gider kalemi olan işçiliğin bu denli artması tabii ki bizi çok zorluyor. Ancak ülkemizin gelişmesi, insanımızın biraz da olsa refah içinde yaşaması için artık bundan daha düşük bir asgari ücret beklentisi içinde değiliz” dedi. Hazır giyim sektörünün Türkiye’nin en önemli istihdam deposu sektörü olduğunun altını çizen Bağcı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu zorluğu aşmak için katma değeri yüksek, tasarım, inovasyon ve sürdürülebilirlik odaklı üretim yapmamız gerekliliği ortadadır. Sektörümüzü ve kendimizi hızla bu değişime adapte etmek zorundayız. Süveyş kanalı krizi Türkiye’ye bir kısım Uzakdoğu siparişlerinin kaymasına neden olsa da bu sadece kısa vadede bir fayda sağlayacaktır. Türkiye’de dönüşüme en iyi adapte olacak olan sektör hazır giyim sektörüdür. Bunu en hızlı şekilde tamamlayıp bu zor zamanları kalıcı olarak geride bırakmak en önemli hedefimiz.”