2025 Geri Dönüştürülmüş Polyester Çağrısı (2025 Recycled Polyester Challenge), şirketleri 2025 yılına kadar polyesterlerinin %45 ila %100’ünü geri dönüştürülmüş kaynaklardan tedarik etmeye çağırıyor. Diğer malzeme kategorilerinin yerini almak veya artan endüstri büyümesini haklı çıkarmak yerine, sisteme yeni fosil bazlı sentetik liflerin girmesini engellemeyi amaçlıyor. Nisan 2021’de Textile Exchange, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) İklim Aksiyonu için Moda Endüstrisi Tüzüğü ile iş birliği yaparak 2025 Geri Dönüştürülmüş Polyester Çağrısı’nı başlattı.
2024’te Geri Dönüştürülmüş Polyester Çağrısı’nı imzalayanların (markalar ve tedarikçiler) sayısı 121 iken 2023’te hedeflerine ulaşmış markalar ve tedarikçilerin oranı ise %28 oldu. İmzacıların %57’si 2025’e kadar bakir (virgin) fosil bazlı polyesterlerinin %100’ünü geri dönüştürülmüş polyesterle değiştirmeyi taahhüt ederken, markalar ve perakendecilerden oluşan imzacıların kapsadığı toplam giyim polyesteri pazarının yaklaşık payı ise %2,6 oranında.
Geleneksel polyester, birincil ham maddesi ham petrol olan fosil yakıt bazlı kimyasallardan üretiliyor. Geleneksel polyesterin ticari üretimi, tereftalik asit (TPA) elde etmek için kullanılan etilen ve etilen glikolün yanı sıra para-ksilen gerektiriyor. Bu kimyasallar birlikte polietilen tereftalat veya PET üretiyor.
İmzacıların %57’si 2025 yılına kadar %100 geri dönüştürülmüş polyestere geçmeyi taahhüt etti
Polyester, moda ve tekstil endüstrisinde kullanılan en popüler malzeme. Bakir fosil bazlı malzemelere olan bu bağımlılık ise çevreye zarar veriyor, ancak bugün piyasada bu talebi karşılayabilecek başka bir elyaf bulunmuyor. Bu nedenle Textile Exchange, moda ve tekstil endüstrisine geri dönüştürülmüş kaynaklardan gelen polyesterin pazar payını 2019’da %14’ten 2025’te %45’e çıkarmaya yönelik mücadeleye çağrıyor.
Şeker kamışı, bakir polyestere alternatif olabilir
Tüketim sonrası geri dönüştürülmüş şişeler günümüzde geri dönüştürülmüş polyester üretmek için yaygın olarak kullanılıyor, ancak döngüyü kapatmak ve sektör içi döngüsellik yaratmak için üretimleri pek teşvik edilmiyor. Bunun yerine şirketler, geri dönüştürücüler ve tedarik zincirindeki diğer bağlantılarla ortaklık kurarak tekstilden tekstile geri dönüşüm gibi çözümlere yatırım yapmaya teşvik ediliyor. Ayrıca, şeker kamışı gibi yenilenebilir ham maddeler kullanılarak üretilen biyobazlı polyester umut vadeden bir alternatif, ancak hala geliştirilme aşamasında. Yeni malzemelerin pazara sunulmasına yardımcı olacak araştırmalara yatırım yapmak, bakir polyestere olan bağımlılığı azaltmak için büyük önem taşıyor.
Ayrıca Textile Exchange, şirketlerin geri dönüşüm polyesterini teşvik ederek tüketiciler arasında plastiğin tehlikeleri konusunda farkındalık yaratabileceği hikaye anlatımının da önemini vurguluyor. Böylece, geri dönüştürülmüş malzemelere olan talebi artırarak, markaların geri dönüştürülmüş girdilere yatırım yapmak için daha güçlü bir iş durumu oluşturabileceği belirtiliyor.
